سپیده شفایی *
صفحات 67-77
به دنبال اثبات عدم سودمندی سه شاخص «ناپایداری» ، «ریزدانگی» و «نفوذ ناپذیری» در تشخیص فرسودگی و اساسا نامناسب بودن این دیدگاه برای دستیابی به توسعه پایدار، در جلسه مورخ 1393/9/17 شواری عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص ارزیابی مجدد شاخص های سه گانه، تغییر رویکرد از «فرسودگی» به «ناکارآمدی» و از «بهسازی و نوسازی» به «بازآفرینی شهری» تصویب و مقرر شد گزارش ارائه شده به شورا از سوی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برای کلیه دانشگاه های مرتبط و مجامع حرفه ای و تخصصی و صاحب نظران و مدیران شهری ارسال گردد و مهندسین مشاور شاران، با در نظر گرفتن دیدگاه های دریافت شده و فرایندهای مبتنی بر رویکرد جدید، به بازنگری در شیوه نامه بپردازد. همچنین به منظور ارزیابی موثرتر شیوه نامه بازنگری شده، مراتب در سه شهر پرچم دار به آزمون گذارده شود.
در شیوه نامه بازنگری شده، با اتکا بر دیدگاه ها و روش های علمی و آزموده شده در مقیاس جهانی و تدوین دستورالعمل های مشخص و کاربرپسند و دربرگیرنده تمامی وجوه ناکارآمدی، در فرایندی نظام مند با تعریف «ابعاد» ، «مولفه های موضوعی» ، «نماگرها» و «شاخص ها» ی ناکارآمدی، چگونگی تعیین محدوده ها و محلات هدف طرح های بازآفرینی شهری به ازای هر شاخص ارائه شده است. این شیوه نامه، با بومی سازی منابع و دستاوردهای جهانی در پاسخ گویی به مصادیق ناکارآمدی، به دنبال ایجاد فضای تعقل و پرهیز از برخوردهای کلیشه ای و از پیش مفروض با مسئله ناکارآمدی شهرهاست. در نگاه شیوه نامه به امر توسعه، سوق دادن منابع (انسانی، مالی و مادی) به سمت منافع عامه و عرصه عمومی مقدم بر تمرکز بر منابع فردی و عرصه خصوصی است.
از مهم ترین نکاتی که این شیوه نامه را از اسناد متناظر پیشین متمایز میکند می توان به این موارد اشاره کرد: همسازی با مباحث و دغدغه های عصر حاضر، به کارگیری رویکردها و روش های روزآمد، بهره گیری از تکنولوژی روز، برخورداری از قابلیت انطباق و پیوستن به نظام جهانی توسعه شهری پایدار، جامع نگری در عین اختصاصی بودن، تدارک بانک اطلاعات شهری و فراهم کردن قابلیت «پایش قیاس و افزایش رقابت پذیری» در میان شهرها، پیشگیری از اتلاف منابع انسانی، مالی و مادی با افزایش کارآمدی، شناسایی و معرفی نیازها و خلاهای اطلاعاتی در مطالعات شهری، و بالاخره امکان دریافت اطلاعات و نقشه های متنوع بر حسب نیاز نظام مدیرت شهری.
کلیدواژگان:
بازآفرینی شهری، ناکارآمدی، شیوه نامه، توسعه شهری پایدار، فرایند نظام مند